به گزارش خبرگزاری حوزه، میزگرد تخصصی بررسی روند تحول حوزه‌های علمیه با تکیه بر نظرات شهید صدر با موضوع «حوزه از آنچه هست تا آنچه باید» همراه با نقد و بررسی کتاب «حوزه و بایسته‌ها» به‌همت پژوهشگاه تخصصی شهید صدر با همکاری مؤسسه فتوح اندیشه برگزار شد.

در این میزگرد تخصصی، حجج اسلام والمسلمین احمد رهدار رئیس مؤسسۀ تحقیقات و مطالعات فتوح اندیشه، سید سجاد ایزدهی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مهدی امیدی عضو هیئت‌علمی مؤسسۀ امام خمینی(ره) به بیان نظرات خود پرداختند.

در آغاز این نشست حجت‌الاسلام امیدی تلاش برای بازیابی هویتی حوزه را از نکات مهم کتاب حوزه و بایسته‌ها دانست و اظهار داشت: شهید صدر در یک تقسیم‌بندی سه وجهی، نیروهای متدین حوزوی را به سه دستۀ دنیاگرای مصلحت‌جو، دنیاگریز معناگرا و دنیانگر تکلیف‌گرا تقسیم می‌کند.

وی افزود: در این منظر انسان باید در لغزشگاه‌ها حرکت کند، ولی نلغزد؛ در این صورت جایگاه صدیقین را خواهد داشت و اگر مردود شود صلاحیت جایگاه صدیقین را ندارد؛ در این جایگاه، مصلحت دین بر فرد غلبه دارد و به‌نوعی مبلّغ، با متعلق تبلیغ خود وحدت پیدا می‌کند و شکست و پیروزی او شکست و پیروزی دین و آرزوها و دردهای او، آرزو و دردهای دینی است.

حجت‌الاسلام امیدی در ادامه به راهبردهای شهید صدر برای رسیدن به حوزه پیشرو اشاره کرد و گفت: اگر از این منظر به رسالت حوزه بیندیشیم، در این صورت فقه هم باید تحول پیدا کند؛ بنابراین باید فقه را جذاب و در همه ساحات و ابعاد معرفی کنیم و آن را به‌شکل جامع، فراگیر و توانمند در قالب عمودی و افقی به پیش ببریم تا بتواند نیازهای این جهان را ترسیم کند. راهبرد دیگر شهید صدر، رسالت حوزه در راهبری امت است؛ یعنی حوزه ذات خود را نبیند، بلکه باید نگاه تکلیف‌گرای راهبری به امت داشته باشد. راهبرد دیگر ایشان هم دفاع از اسلام در حوزه نظر و عینیت اجتماعی است.

پس از سخنان حجت‌الاسلام امیدی، دیگر سخنران میزگرد تخصصی «حوزه از آنچه هست تا آنچه باید»، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، بحث خود را در سه محور، تغییرات در حوزه، پیشنهادات در زمینه تغییرات در حوزه و مرجعیت و همچنین بایسته‌هایی که روحانیت باید به‌عنوان عاملان حوزه آنها را دنبال کند را مطرح کرد.
رئیس مؤسسه فتوح اندیشه با تصریح بر اینکه حوزۀ علمیه باید از پارادایم دین‌پژوهیِ تصوف گذر کند، اضافه کرد: من معتقد هستم پاردایم دین‌پژوهی حوزه علمیه، صوفیانه است، یعنی دنیایی که حوزه علمیه بیان می کند دنیای دین نیست.

وی ادامه داد: نوع نگاه حوزه علمیه به دنیا باعث شده ما را از مأموریت‌های اسلامی در گسترۀ جهان باز دارد؛ به عبارت دیگر کم‌اهمیت جلوه دادن دنیا یک نظام برنامه‌ای حداقلی است و ثمره آن غرق شدن در قم خواهد بود؛ بنا به فرموده‌های شهید صدر دنیای حوزه علمیه باید متناسب با هدف‌گذاری و مأموریت‌های آن تعریف شود. اگر لازم است حوزه در مقیاس جهانی کنش داشته باشد باید ابزار لازم برای کنش در این مقیاس را در دست داشته باشد و طلاب خود را در سطح این کنش تربیت کند.

در پایان نشست نیز حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی نداشتن مقدمۀ تحلیلی را یکی از نقدهای وارد بر کتاب «حوزه و بایسته‌ها» دانست و گفت: این کتاب مربوط به مباحث و سخنان شهید صدر در ۵۰ سال گذشته است و از سوی دیگر نسبت به فضای حوزه علمیه نجف همچنین اقتضائات جامعه عراق تدوین شده است. به‌طور کلی دغدغۀ ایشان رهایی از گفتمان تمدن غرب در جامعۀ اسلامی است.